ΤΡΥΓΟΣ 2019

Ο Θεός Είναι Στις Λεπτομέρειες*

Κάθε χρόνο αρκετοί Έλληνες παραγωγοί φροντίζουν να ενημερώνουν το οινικό κοινό με το δελτίο τρύγου της τρέχουσας καλλιεργητικής περιόδου. Σε αυτό περιγράφεται η πορεία των αμπελιών και των σταφυλιών μέχρι και την περίοδο του τρύγου, με σκοπό να προϊδεάσουν το κοινό για την ποιότητα των κρασιών που θα παραχθούν.

Η αλήθεια είναι ότι τα δελτία τρύγου από χρονιά σε χρονιά δεν ξεχωρίζουν για την πρωτοτυπία τους, αντιθέτως διακρίνονται για την έντονη προσπάθεια να «στρογγυλοποιούν» και ομογενοποιούν το σύνολο των ποικιλιών αντί να το διαχωρίζουν στις επιμέρους διαφοροποιήσεις τους.

Αφορμή για αυτή την διαφορετική παρουσίαση του τρύγου του 2019 αποτέλεσε η παρατήρηση του  καθηγητή Γεωπονίας Στέφανου Κουνδουρά, ότι ο χώρος του κρασιού τείνει παραδοσιακά να υποβαθμίζει το ρόλο των πρωτεργατών του κρασιού δηλαδή των αμπελουργών αναβαθμίζοντας δυσανάλογα αυτόν των οινοποιών και οινολόγων.

Βάσει της παραπάνω παρατήρησης, θα επιχειρήσουμε να κάνουμε μια διαφορετική ανάλυση του τελευταίου τρύγου εξετάζοντάς τον από ένα διαφορετικό πρίσμα. Πιο συγκεκριμένα αυτό που αναζητήθηκε δεν ήταν η συνολική παρουσίαση της καλλιεργητικής χρονιάς του 2019, αλλά αντιθέτως η ανάδειξη των επιμέρους όψεών της ανά την Ελλάδα.

Με αυτό το σκεπτικό, οινοποιοί και αμπελουργοί κλήθηκαν να απαντήσουν σε τέσσερις απλές, αλλά όχι τόσο εύκολες, ερωτήσεις.

Πώς ξεχωρίζει ένας συνεπής και επιμελής αμπελουργός από το αντίθετό του σε μία εύκολη χρονιά όπου υπήρχει η γενικότερη εύνοια του καιρού;

Για τον Γιάννη Γκιρλέμη από το Οινοποιείο της Οικογένειας Γκιρλέμη στο Δομοκό, η διαφορά φέτος δεν ήταν τόσο αισθητή παρά μόνο σε ένα ποσοστό στα κόκκινα σταφύλια. Εκεί όπου οι επιμελείς αμπελουργοί μπόρεσαν να έχουν μεγαλύτερης διάρκειας βλαστικό κύκλο και άρα πιο συμπυκνωμένα και αρωματικά ερυθρά σταφύλια.

Ο Ηλίας Ρουσσάκης, Γεωπόνος και Οινολόγος στο οινοποιείο Vassaltis στη Σαντορίνη, θεωρεί ότι η φετινή χρονιά μπορεί να ευνόησε σχετικά τους αμελείς αλλά σε κάθε περίπτωση απαιτήθηκε η ανθρώπινη παρέμβαση για να καταπολεμηθούν ασθένειες που εμφανίστηκαν νωρίς την άνοιξη. Από αυτές κρίθηκε το τελικό αποτέλεσμα για να πάρει κανείς σταφύλια με συμπύκνωση και αρώματα στα λευκά και με έντονα χρώματα και ώριμες τανίνες στα κόκκινα κρασιά.

Ο Δημήτρης Κυρίτσης, Σύμβουλος Αμπελουργίας στην εταιρεία AgroOiniki στη Θεσσαλία και την Κεντρική Μακεδονία, θυμάται ότι αν και αρχικά η χρονιά προοιώνιζε δυσκολίες, εν τέλει εξελίχθηκε ομαλά. Σίγουρα οι καλοί αμπελουργοί θα ξεχωρίσουν από τις ορθές καλλιεργητικές τεχνικές που εφάρμοσαν αλλά η προσπάθεια τους θα φανεί στο μέλλον. Γιατί θεωρεί ότι η φετινή χρονιά θα δώσει μεγάλα κρασιά στα χέρια καλών και έμπειρων οινοποιών.

Ο Αντώνης Nτουράκης του  Οινοποιείου  Nτουράκη από τα Χανιά, αναφέρει ότι με την όψη ίσως να ήταν δύσκολο να ξεχωρίσει κάποιος τη δουλειά ενός επιμελούς αμπελουργού αλλά η διαφορά ήταν περισσότερο από εμφανής στα αναλυτικά νούμερα στο εργαστήριο.

Στο Ηράκλειο ο Ζαχαρίας Διαμαντάκης ιδιοκτήτης του Οινοποιείου Διαμαντάκη, αναγνωρίζει ότι η φετινή χρονιά βοήθησε αρκετά τους αμπελουργούς γενικότερα αλλά τους επιμελείς ακόμα περισσότερο, που μπόρεσαν από νωρίς να καταπολεμήσουν την εμφάνιση της ευδεμίδας, με αποτέλεσμα την ώρα του τρυγητού να έχουν γλιτώσει τις απώλειες στην παραγωγή που αντιμετώπισαν οι πιο αμελείς.

Αντίστοιχα προβλήματα με την Κρήτη αναφέρει και ο Άρης Τσέλεπος, οινολόγος στο Κτήμα Τσέλεπου, ότι εμφανίστηκαν και στην περιοχή της Νεμέας και η συνέπεια όσων ήταν κοντά στα αμπέλια αποζημιώθηκε με την βέλτιστη ποιότητα. Η διαφορά φέτος στην καλή δουλειά αποτυπώθηκε στην πιο χοντρή φλούδα και τα πιο πλούσια φαινολικά που εμφανίζουν τα ερυθρά σταφύλια.

Ο Κωστής Δαλαμάρας από το Οινοποιείο Δαλαμάρα της Νάουσας, αναφέρει ότι η χρονιά δεν ήταν τόσο εύκολη όσο ακούστηκε. Καθότι το κρύο κατά τη διάρκεια του χειμώνα δεν ήταν ισχυρό σε ένταση και σε συνδυασμό με την αυξημένη βροχόπτωση τον Μάιο ευνοήθηκε η ανάπτυξη ωιδίου. Οι προσεκτικοί αμπελουργοί χάρισαν πόντους στο Ξινόμαυρο παίρνοντας υγιή σταφύλια και πετυχαίνοντας καλύτερη ισορροπία μεταξύ των σακχάρων της οξύτητας και της φαινολικής ωρίμανσης.

Τέλος ο Ανδρέας Γκίκας του Οινοποιείου Γκίκα, αναφέρει ότι στην Αττική ο διαχωρισμός μεταξύ των αμπελουργών κρίθηκε επίσης στην αντιμετώπιση του ωιδίου, που εμφανίστηκε και στον Αττικό αμπελώνα. Οι συνεπείς και επιμελείς επιβραβεύτηκαν με υγιή σταφύλια.

H φετινή χρονιά στα λευκά σταφύλια φάνηκε να ευνοεί περισσότερο τις ποικιλίες που διακρίνονται για την ένταση αρώματος ή αυτές που ξεχωρίζουν περισσότερο για τη δομή και το νεύρο τους;

Στην Κρήτη, ο Ζαχαρίας Διαμαντάκης θεωρεί ότι η φετινή χρονιά για την περιοχή του Ηρακλείου ευνόησε περισσότερο τις λευκές ποικιλίες που  ξεχωρίζουν για το πλούσιο σώμα και τη δομή τους και όχι τόσο τις έντονα αρωματικές. Την ίδια άποψη συμμερίζεται και ο Αντώνης Ντουράκης για τα Χανιά. Αντίστοιχη άποψη εξέφρασαν οι Ηλίας Ρουσσάκης για τη Σαντορίνη, Ανδρέας Γκίκας για την Αττική και Κωστής Δαλαμάρας για τη Νάουσα.

Ο Άρης Τσέλεπος βλέπει για την Πελοπόννησο μία εξαιρετική χρονιά για τις έντονες αρωματικές ποικιλίες που είναι όμως όψιμες.

Για τον Γιάννη Γκιρλέμη φέτος ξεχώρισαν οι έντονα αρωματικές ποικιλίες λόγω του γεγονότος ότι ο τρύγος έγινε χωρίς βιασύνη σε μία χρονιά που οι συνθήκες ωρίμανσης συνέβαλαν στη βέλτιστη αρωματική τους έκφραση. Ο Δημήτρης Κυρίτσης δυσκολεύτηκε να ξεχωρίσει τη χρονιά, αλλά εντέλει εκτιμά  ότι φέτος στην Θεσσαλία και την κεντρική Μακεδονία ευνοήθηκαν περισσότερο  οι αρωματικές ποικιλίες.

Τα ερυθρά σταφύλια της φετινής χρονιάς ήταν καλύτερα για φρέσκα, φρουτώδη και βελούδινα κόκκινα κρασιά ή γι αυτά με συμπύκνωση και δυνατότητες  παλαίωσης;

Ο Κωστής Δαλαμάρας θεωρεί ότι για το Ξινόμαυρο η φετινή χρονιά θα δώσει κόκκινα κρασιά τα οποία θα ξεχωρίζουν για το βαθύ τους χρώμα και τη στιβαρή τους δομή κατάλληλα για παλαίωση. Την ίδια άποψη συμμερίζονται ο Ηλίας Ρουσσάκης για τα νησιά του Αιγαίου αλλά και ο Ανδρέας Γκίκας για την Αττική. Ο Άρης Τσέλεπος εκτιμά ότι τα κόκκινα κρασιά από την περιοχή της Τεγέας θα διαθέτουν μεγάλο δυναμικό παλαίωσης. Αντίθετα στη Νεμέα φαίνεται ότι η περιοχή του Ασπροπύργου ευνοήθηκε φέτος περισσότερο από τις κλιματικές συνθήκες και θεωρεί ότι τα Αγιωργίτικα που φέτος θα ξεχωρίσουν θα είναι αυτά που διακρίνονται για τη φρεσκάδα του φρούτου τους και τη βελούδινη δομή τους.

Για τον Γιάννη Γκιρλέμη η φετινή χρονιά ηταν εξαιρετική για τις όψιμες ερυθρές ποικιλίες οι οποίες πιστεύει ότι χάρη στην ανομβρία του Σεπτεμβρίου κατάφεραν να δώσουν πολύ συμπυκνωμένα κόκκινα σταφύλια για κρασιά παλαίωσης. Με τη σειρά του και ο Δημήτρης Κυρίτσης θεωρεί ότι η φετινή χρονιά ευνόησε ξεκάθαρα τους οινοποιούς που θα επενδύσουν στα  κόκκινα κρασιά  παλαίωσης. Αντίστοιχα και στην Κρήτη οι Αντώνης Ντουράκης και Ζαχαρίας Διαμαντάκης θεωρούν ότι η φετινή χρονιά όσον αφορά τα κόκκινα σταφύλια ευνόησε αυτά τα οποία προορίζονταν για κόκκινα κρασιά παλαίωσης.

Τέλος στους ερωτηθέντες δόθηκε η δυνατότητα να επιλέξουν μόνο μια από τις παρακάτω κατηγορίες στην οποία θα μπορούσαν να ποντάρουν τη μία και μοναδική μάρκα που θα είχαν όσον αφορά τον τρύγο του 2019:

Έντονα αρωματικά λευκά κρασιά, λευκά με πλούσια υφή και νεύρο, βελούδινα και φρουτώδη κόκκινα ή κόκκινα κρασιά παλαίωσης;

Ο Δημήτρης Κυρίτσης θεωρεί ότι η φετινή χρονιά ήταν εκπληκτική για κόκκινα κρασιά παλαίωσης καθώς τα τελευταία χρόνια δύσκολα μπορεί να συναντήσει κανείς τόσο ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες. Την ίδια απάντηση έδωσαν και οι Άρης Τσέλεπος, Ζαχαρίας Διαμαντάκης, Ανδρέας Γκίκας και Αντώνης Ντουράκης δηλώνοντας ότι φέτος τα κόκκινα κρασιά παλαίωσης θα ξεχωρίζουν για την φρεσκάδα του φρούτου τους. Ενώ οι Ηλίας Ρουσσάκης, Γιάννης Γκιρλέμης και Κωστής Δαλαμάρας θεώρησαν ότι τα κρασιά που θα ξεχωρίσουν φέτος είναι τα λευκά που διακρίνονται για το νεύρο και την λιπαρή υφή τους.

Το κρασί είναι ένα εξελισσόμενο αγαθό που μεταβάλλεται κάθε μέρα στη δεξαμενή, το βαρέλι, τη φιάλη, ακόμα και το ποτήρι, διαθέτοντας τη μοναδική ικανότητα να εκπλήσσει, να συναρπάζει αλλά και να απογοητεύει, σαν κάθε τι ζωντανό.

Η ψυχή του όμως γεννιέται στον αμπελώνα και η «καλή ανατροφή του» είναι το εχέγγυο για έναν σπουδαίο χαρακτήρα!

*Απόφθεγμα του Γερμανού Αρχιτέκτονα Mies van de Rohe (1886-1969)